7 OBSZARÓW SZCZĘŚCIA

Leki a żywność - jak na siebie reagują?

Leki a żywność - jak na siebie reagują?

Znajomość problematyki interakcji pomiędzy żywnością a lekami to warunek skuteczności oraz bezpieczeństwa każdej terapii farmakologicznej. Zmiana aktywnej formy leku pod wpływem składników zawartych w pożywieniu może poważnie nasilić lub osłabić jego działanie. Tymczasem bardzo często jesteśmy nieświadomi istnienia problemu lub go po prostu bagatelizujemy.

Często jesteśmy nieświadomi lub bagatelizujemy możliwość interakcji leków z żywnością
Często jesteśmy nieświadomi lub bagatelizujemy możliwość interakcji leków z żywnością

A problem jest poważny

Działanie niektórych leków zależy w dużej mierze od tego,kiedy je przyjmiemy. Powinniśmy być świadomi czy zażyć je na czczo czy raczej po jedzeniu. Przyjmowanie niektórych leków bez zachowania odstępu od posiłku może skutkować wystąpieniem interakcji pomiędzy żywnością a lekami sprawiając, że terapia będzie nieskuteczna lub wystąpią działania niepożądane. Z kolei niektóre leki przyjmowane na pusty żołądek mogą zwiększyć podrażnienia błony śluzowej żołądka.

Składniki takie jak białko, tłuszcze, błonnik, flawonoidyfuranokumaryny, składniki mineralne, witaminy czy kofeina mogą wpływać na nasilenie lub ograniczenie wchłaniania lekujego metabolizm i wydalanie z organizmu.

Często sami sobie jesteśmy winni, zamiast popijać leki wodą sięgamy po to, co mamy pod ręką np. sok, herbatę lub kawęNie czytamy ulotek i nie konsultujemy dawkowania z lekarzem lub farmaceutą.

Wapń i produkty mleczne

Często dochodzi do interakcji leków z produktami mlecznymi. Mleko, sery, jogurty czy suplementy diety są bogatym źródłem wapnia, który poprzez wytrącanie nierozpuszczalnych w wodzie soli wapnia może ograniczyć, a w niektórych przypadkach zahamować przyswajanie leków. Interakcje te dotyczą takich preparatów, jak fluorochinolony i tetracykliny, które stosuje się w leczeniu dróg oddechowych i moczowych.

Błonnik

Innym przykładem jest błonnik, który może wpływać na wchłanianie preparatów naparstnicy, stosowanych w leczeniu niewydolności krążenia i zaburzeń rytmu serca. Interakcje tego typu prowadzą do ograniczenia skuteczności terapii tymi lekami, a nawet do niebezpiecznego zaostrzenia niewydolności krążenia z ryzykiem wystąpienia udaru mózgu włącznie.

Podobny mechanizm występuje w przypadku trójpierścieniowych leków antydepresyjnych (np. amitryptyliny i imipraminy), gdzie może dojść do nasilenia objawów depresji. Ze względu na obecność w błonniku kwasu fitynowego, może dojść także do utrudnienia wchłaniania wapnia, żelaza i cynku.

Tłuszcze

Posiłki obfite w tłuszcze zwiększają i przyśpieszają wchłanianie leku z przewodu pokarmowego. Interakcje takie mogą zachodzić pomiędzy tłuszczami i niektórymi preparatami teofiliny. Skutki tej interakcji to zwiększenie częstotliwości rytmu serca, zaburzenia rytmu serca, zaburzenia snu, niepokój, pobudzenie psychoruchowe, ból głowy czy kurcze mięśni.

Soki owocowe i warzywne

Soki owocowe i warzywne są oczywiście źródłem witamin i składników mineralnych, ale w połączeniu z niektórymi lekami ich działanie może być wręcz toksyczne. Sok pomarańczowy zmniejsza np. biodostępność itrakonazolu stosowanego w leczeniu grzybic. Zawarty w sokach owoców cytrusowych kwas cytrynowy absorbuje niektóre antybiotyki np. erytomycynębenzylopenicylinę, co może skutkować brakiem skuteczności terapii. Zwiększa także wchłanianie glinu, co może mieć toksyczne działanie na ośrodkowy układ nerwowy.

Sok grejpfrutowy

Osobną kategorią jest sok grejpfrutowy, który należy do najbardziej udokumentowanych przypadków interakcji składników pokarmowych z lekami. Sok grejpfrutowy to bogate źródło flawonoidów i furanokumaryn, które mogą powodować zaburzenia metabolizmu niektórych leków w wątrobie, a w konsekwencji zwiększenie ich stężenia we krwi, co może prowadzić do poważnego zatrucia lekiem.

Nie należy łączyć leków z owocami grejpfruta ani popijać sokiem grejpfrutowym
Nie należy łączyć leków z owocami grejpfruta ani popijać sokiem grejpfrutowym

Jak uniknąć przykrych konsekwencji?

To oczywiście tylko kilka przykładów interakcji żywności z lekami, tymczasem lista jest naprawdę długa, dlatego aby uniknąć problemów, pamiętajmy by:

  • zażywać leki zgodnie z zaleceniami lekarza lub farmaceuty,
  • dokładnie czytać ulotkę dołączoną do leku,
  • najlepiej popijać leki wodą o ile lekarz nie zaleci inaczej,
  • nie popijać leku sokiem grejpfrutowym, chyba że lekarz stwierdzi, że nie ma ryzyka wystąpienia interakcji,
  • nigdy nie zażywać leków razem z napojami alkoholowymi,
  • jeśli pożywienie ma wpływ na przyswajanie leku, przyjmować go na 2 godziny przed lub 2 godziny po posiłku,
  • zrezygnować z preparatów witaminowo-mineralnych podczas kuracji, ponieważ mogą one zaburzać wchłanianie leków,
  • jeśli zażywamy preparaty zawierające składniki roślinne czy zioła, poinformować o tym lekarza, składniki zawarte w preparatach mogą bowiem wpływać na działanie leków.
(0 Votes)

Dr Gaja

Matka natura, matka ziemia i żywicielka, która łączy to, co daje przyroda z badaniami i wiedzą ekspertów. Jej celem jest zbliżanie Was - czytelników - do natury i wskazywanie tych pomysłów na codzienne funkcjonowanie i dietę, które pozwolą Wam żyć w harmonii, szczęściu i zdrowiu. Dzięki naturalnym produktom i wartościowym, merytorycznym poradom, osiągnięcie tego stanu będzie łatwiejsze niż kiedykolwiek 🌱